Dlaczego nie potrafimy być obiektywni wobec przyjaciół?

By: Philippe Put

Nigdy nie jesteśmy bezstronni w opiniach na temat naszych przyjaciół – to wniosek z badań profesora Daniela Leisinga i jego współpracowników z Technische Universität w Dreźnie. Jak wynika z ich ustaleń, ludzie oceniają swoich przyjaciół bardziej pozytywnie, niż zrobiłyby to obce osoby, i robią tak niezależnie od rzeczywistych osiągnięć i zachowań swoich kompanów.

Do badania naukowcy zaprosili 155 par przyjaciół. Uczestnicy najpierw oceniali cechy osobowości partnera (np. „rozmowny”) na siedmiostopniowej skali. Kilka dni później zostali zaproszeni do laboratorium, gdzie filmowano ich podczas wykonywania paru krótkich zadań. Podczas nagrania badani udzielali odpowiedzi na pytania z wiedzy ogólnej (np. „Jak wysoki jest Mount Everest?”), wcielali się w role (np. „Przekonaj sąsiada, żeby ściszył muzykę”) i opowiadali dowcipy. W ostatnim etapie uczestnicy powtórnie oceniali cechy osobowości swoich bliskich znajomych. Jednak robili to na podstawie powstałych wcześniej 90-sekundowych filmów. Dodatkowo oceniali również zupełnie nieznajome osoby. „Dzięki temu mogliśmy porównać poglądy uczestników na temat tych samych zachowań znanych i całkowicie nieznanych osób”– wyjaśnia Leising.

Badacze odkryli, że mogą przewidzieć, w jaki sposób uczestnicy będą oceniać zachowanie swoich przyjaciół na podstawie tego, co wcześniej zadeklarowali na ich temat. Okazało się, że istnieją dwa rodzaje systematycznego błędu w ocenach. Po pierwsze, badani oceniali zachowanie przyjaciół spójnie z swoim ogólnym stosunkiem do nich – osobom, które znali i lubili, przypisywali więcej pozytywnych cech niż tym, których nie znali. Po drugie, oceniając przyjaciół, dopasowywali się do wcześniejszych poglądów na ich temat – kiedy uważali, że ich przyjaciel jest rozmowny, oceniali go jako bardziej rozmownego niż inną, nieznajomą osobę.

Tendencja do idealizowania przyjaciół może służyć jako ‘”klej społeczny”, który z ewolucyjnego punktu widzenia ma ogromne znaczenie dla przetrwania -tłumaczy Leising.

Wydaje się, że potrzebujemy spójnego obrazu przyjaciół, bo pozwala nam to wierzyć, że jesteśmy w stanie przewidzieć ich przyszłe zachowania. Czy warto więc zapraszać znajomych na rozmowę rekrutacyjną do własnej firmy? Tak, ale o jej przeprowadzenie lepiej poprosić kogoś, kto nie zna kandydata, przekonują autorzy na łamach Personality and Social Psychology Bulletin.

Więcej informacji:
Zdjęcie (CC) Philippe Put
Leising, D., Gallrein, A.M.B., & Dufner, M. (2014). Judging the behavior of people we know: Objective assessment, confirmation of pre-existing views, or both? Personality and Social Psychology Bulletin, 40, 153-163.doi: 10.1177/0146167213507287

Artykuł ukazał się również drukiem na łamach styczniowego numeru magazynu Focus Coaching w dziale Psychopedia.
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
One comment
  1. Jeju…
    Pytanie brzmi czemu “badacze” nie sprawdzili jak ocenia się przyjaciela który wykonuje czynności mogące być interpretowane jako niekorzystne dla grupy? Np “dogadywanie się za plecami” czy podobne.

Comments are closed.

Related Posts