Jak bakterie robią motylkom seksmisję

Istnieje duża grupa bakterii należących do rodzaju Wolbachia. Potrafią one żyć tylko w cytoplazmie komórek swoich gospodarzy, i podobnie jak symbiotycznych bakterii rurkoczułkowców naukowcom nie udało się ich nigdy wyhodować. Infekują one bardzo wiele bezkręgowców, m.in. owady, pajęczaki, skorupiaki, nicienie, powodując zmiany w stosunkach damsko-męskich danej populacji. Bakterie przenoszą się tylko poprzez komórki jajowe, a nigdy plemniki, a więc przekazywane są tylko pomiędzy samicami (z matki na córkę, przechowują się w jajnikach i potem trafiają do cytoplazmy komórek rozrodczych), co dla bakterii oznacza, że przeżyją w samicach, ale zginą, jeśli znajdą się w komórkach męskich.

Co robią bakterie? Aby zwiększyć swoje szanse na przetrwanie w populacji eliminują z niej samców. Zależnie od gatunku bakterii i jej gospodarza męskie embriony obumierają, albo plemniki zakażonych samców nie są w stanie zapłodnić komórki jajowej, bądź samce przekształcane są w samice i jak one się rozmnażają. Z kolei samice mogą zacząć rozmnażać się partenogenetycznie, czyli bez udziału facetów, i rodzą się wtedy same córki.

Pojawienie się Wolbachia w populacji prowadzi do nieraz drastycznego spadku ilości samców w stosunku do samic: u pewnego gatunku motyla zaobserwowano, że niegdyś zdobywane rytualnymi zalotami samice stały się brutalnymi wojowniczkami o pojedynczych samców, co oznacza, że zmienił się nie tylko rozkład płci w takiej populacji, ale również cała gama zachowań.
Uwaga panowie, uszy do góry: okazuje się, że czasem w wyniku pewnych mutacji samce stają sie oporne na zabójcze działanie bakterii, a ich ilość w populacji znacząco wzrasta. Pytanie tylko, kiedy mikroby obejdą ten (nieznany nam jeszcze) mechanizm i znów zaczną eliminować osobniki męskie.

Bakterie z rodzaju Wolbachia mogą mieć jeszcze inny wpływ na populację: powodują one pojawienie się zjawiska niezgodności cytoplazmatycznej, w którym plemnik zakażonego samca nie może zapłodnić jaja zdrowej samicy; do zapłodnienia nie dojdzie także wtedy, gdy plemnik niesie inny szczep Wolbachia niż samica. W konsekwencji to bakteria może być tym czynnikiem, który doprowadzi do wyodrębnienia się nowego gatunku (specjacji) gospodarza.

Naukowcy już głowią się, jak wykorzystać zdolności tego mikroorganizmu, żeby pozbyć się szkodników upraw.

Więcej informacji:
Artykuł pochodzi z mikroby.blox.pl
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
Related Posts