Pomyśl drugi raz

Pierwsze słowo do dziennika, drugie słowo… BŁĄD! Najnowsze badania sugerują, że powszechne przekonanie, zgodnie z którym nie powinno poprawiać się raz udzielonych odpowiedzi w teście wyboru, jest błędne. Wyobraź sobie, że wypełniasz test wyboru. Pierwsze pytanie daje cztery możliwości odpowiedzi: A, B, C i D. Instynktownie zaznaczasz odpowiedź D. Pod koniec testu nachodzą Cię jednak wątpliwości. Zastanawiasz się, czy prawidłową odpowiedzią nie jest przypadkiem A. Co teraz?

Pozostać przy pierwszym wrażeniu czy uwzględnić wątpliwości i zaznaczyć odpowiedź, która po głębszym przemyśleniu wydaje się prawdopodobna? Mądrość ludowa mówi o trafności pierwszych odczuć (“Pierwsze słowo do dziennika…”), a i wykładowcy zachęcają do tego rodzaju taktyki. Twierdzą bowiem, że często studenci zmieniają odpowiedź dobrą na złą. Dziś większość egzaminów ma formę testów, często są to testy wyboru. Podczas ich wypełniania pojawiają się wątpliwości. Co zrobić? Zmienić pierwszą odpowiedź czy nie? Takie katusze przeżywają studenci podczas większości egzaminów. Badania amerykańskich naukowców mają więc znaczenie praktyczne.

Ich wyniki wskazują wyraźnie, że druga myśl jest lepsza. Doktor Justin Kruger, współautor badań, powiedział – “Przeanalizowaliśmy karty testowe ponad półtora tysiąca studentów podchodzących do egzaminu z podstaw psychologii. Sprawdzaliśmy odpowiedzi, przy których studenci wahali się i wytarli gumką odpowiedź pierwszą. Okazało się, że najczęściej zyskali dzięki temu dodatkowy punkt, bo zmienili rozwiązanie błędne na poprawne”.

Doktor Justin Kruger z University of Illinois, Derrick Wirtz i Dale Miller udowadniają, że ludzie nie poprawiają raz udzielonej odpowiedzi, bo obawiają się żalu, jaki czuliby, gdyby zmienili ją na niepoprawną. Tego rodzaju myślenie (kontrfaktyczne) powoduje, że trzymamy się pierwszych odpowiedzi i skłonni jesteśmy twierdzić, że jest to skuteczna strategia rozwiązywania testów.
Jedno z badań ujawniło na przykład, że pytania, w których studenci zmienili odpowiedź z poprawnej na błędną, zapamiętali lepiej niż te, w których nic nie poprawiali lub zmienili odpowiedź błędną na poprawną. “Niestety świadomość tego błędu nie wpływa na zmianę strategii podczas wypełniania testu. Nadal kierujemy się pierwszą odpowiedzią” – tak badacze kończą swój raport opublikowany w Journal of Personality and Social Psychology.