Samotna starość

By: Ivan

Samotność jest stanem, któremu towarzyszą negatywne uczucia, lęk, smutek, a nawet depresja. Osamotnienie jest jeszcze bardziej bolesne, gdy człowiek jest w starszym wieku, zostaje sam, bez rodziny, przyjaciół, pomocy w trudnym dla siebie czasie. Dlatego też samotność u starszych osób może się przyczynić do wielu fizycznych i psychicznych problemów ze zdrowiem, a nawet chęci własnej śmierci (np. Heikkinen & Kauppinen, 2011; Iecovich, Jacobs, & Stessman, 2011). Zespół szwedzkich naukowców (Lena Dahlberg, Lars Anderssonc , Kevin J. McKeeb i Carin Lennartsson) postanowił zbadać to zjawisko skupiając się na dwóch głównych pytaniach: czy i jakie zmiany w poczuciu osamotnienia zachodzą wraz z wiekiem oraz jakie są czynniki, dzięki którym można przewidzieć poczucie samotności. Wyniki ich badania prowadzonego w latach 2004-2011 zostały opublikowane na łamach Aging & Mental Health.

Autorzy badań podłużnych nad poczuciem samotności w starszym wieku rzadko analizują wyniki osobno dla mężczyzn i kobiet, nie biorąc tym samym pod uwagę różnic płciowych w doświadczeniach życiowych. Celem szwedzkiego badania było więc nie tylko bliższe przyjrzenie się temu zjawisku, ale także odkrycie różnic pomiędzy kobietami a mężczyznami w odczuwanym poczuciu osamotnienia i jego przyczynach.

W okresie od 2004 do 2011 w krajowym podłużnym badaniu osób starszych (70+) wzięło udział 587 kobiet i mężczyzn. W tym czasie zebrano dane m.in. na temat płci, wieku, poziomu edukacji, problemów ze zdrowiem, depresji, kontaktów społecznych, stanu cywilnego, poziomu odczuwanego osamotnienia. Następnie zmienne te były testowane w trzech modelach regresji logistycznej mających na celu odkrycie, które czynniki najlepiej przewidują poczucie osamotnienia: dla wszystkich osób oraz u kobiet i mężczyzn osobno.

Wyniki pokazały ogólny wzrost samotności wraz z wiekiem i przewagę liczby kobiet nad mężczyznami wśród osób, które zadeklarowały, że czują się samotne. Jednakże okazało się, że zjawisko to ma charakter dynamiczny – osoby starsze nie czuły się wciąż tak samo samotne. To poczucie zmieniało się w czasie powodując, że starsi ludzie czasami czuli się bardzo osamotnieni, a czasami nie odczuwali samotności w ogóle.

Co więcej, początkowy poziom samotności, pogarszająca się depresja i niedawne owdowienie okazały się istotnymi czynnikami trafnie przewidującymi poziom samotności we wszystkich trzech modelach regresji (dla wszystkich osób badanych, dla kobiet i dla mężczyzn). Dodatkowo, bycie wdową, depresja, problemy i ograniczenia mobilności były unikalnymi czynnikami, które pozwalały przewidywać poziom osamotnienia u kobiet. U mężczyzn takimi czynnikami okazały się niski poziom i ograniczenie kontaktów społecznych.

Jak podają autorzy, wiedza którą udało się uzyskać dzięki temu badaniu na temat różnych mechanizmów samotności u starszych kobiet i mężczyzn, ma zasadnicze znaczenie dla sposobu przeciwdziałania i redukcji poczucia samotności. Poznanie czynników, które pozwalają trafnie przewidywać poczucie osamotnienia oddzielnie dla kobiet i mężczyzn, umożliwia interweniowanie w bardziej skuteczny, ukierunkowany sposób, tak by przynieść jak najwięcej korzyści i poprawę jakości życia osobom starszym.

Więcej informacji:
(C) Zdjęcie Ivan
Dahlberg, L. Andersson, L., McKee, K., Lennartsson, C. (2015). Predictors of loneliness among older women and men in Sweden : A national longitudinal study, Aging & Mental Health, 19, (5), 409-417.
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
4 comments
  1. W życiu każdego człowieka przychodzi moment, w którym zaczyna podsumowywać swoje życie. Wydaje mu się iż, wszystko, to co najlepsze minęło a jego egzystencja traci zwyczajnie wartość. Zostaje sam, często bez najbliższych, bez przyjacioł, przez co nawet w codziennych, rutynowych czynnościach staje się bezradny. W kalendarzu kartki uciekają, a człowiek staje się coraz starszy, aż w końcu dopada go znienawidzona starość. Starości towarzyszy samotność. Im bliżej końca, tym człowiek coraz bardziej samotny się staje.. Każda czynność, którą wcześniej bez problemu wykonywał sprawia mu trudność. Takiej osobie często towarzyszy nerwowość. Niekiedy samotność może prowadzić również do depresji, a od depresji już bardzo blisko do myśli samobójczych..
    Dominika Klimek, psycholog społeczna podejmuje się analizy badań nad samotnością wsród starszych osób. Robi to w bardzo zrozumiały sposób, co jest pozytywnym aspektem, ponieważ tekst jest napisany prostym, ale jednocześnie niebanalnym językiem. Dzięki temu dociera zarówno do osób związanych z tematyką psychologii, jak i również dla tych, którym owy temat jest zupełnie obcy. Analiza dotyczy badania zespołu szweckich naukowców: Leny Dahlberg, Larsa Anderssonc , Kevina J. McKeeba i Carina Lennartsson. Naukowcy skupili się na odpowiedzi na dwa bardzo istotne pytania : Czy i jakie zmiany w poczuciu osamotnienia zachodzą wraz z wiekiem oraz Jakie są czynniki, dzięki którym można przewidzieć poczucie samotności?
    Autorka podaje datę publikacji (2004-2011 Aging & Mental Health), dzięki czemu czytelnik ma pewien komfort i możliwość samodzielnego zapoznania się z tematyką. Wspomina również, o fakcie iż w większosci badań nad poczuciem samotności z reguły naukowcy pomijają analizę osobno dla mężczyzn i kobiet. Ocena jest zbyt ogólnikowa. Natomiast celem szwedzkiego badania było odkrycie różnic pomiędzy kobietami a mężczyznami w poczuciu osamotnienia oraz pokazanie jego przyczyn. Autorka podaje dokładne dane (ile osób wzięło udział w badaniu i w jakim wieku byli badani). W badaniu wzięło udział 587 kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 70 lat. Oprócz wieku zebrano wcześniej informacje dotyczące płci, poziomu edukacji, problemów zdrowotnych, kontaktów społęcznych, poziomu osamotnienia. Następnie wszystkie te czynniki zostały zbadane dla wszystkich osób oraz u kobiet i mężczyzn osobno.
    Wyniki pokazały wzrost poczucia samotności, która przychodzi wraz z wiekiem zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Zjawisko miało charakter dynamiczny.

    Wyniki dla kobiet: czynniki, pozwalające przewidzieć poziom samotności wsród kobiet: bycie wdową, depresja, problemy i ograniczenia mobilności. Niski poziom i ograniczenie kontaktów społecznych natomiast to czynniki występujące u mężczyzn.

    Reasumując, pozytywnym aspektem tekstu jest to, iż jest napisany bardzo ściśle, zrozumiale i na temat. Autorka idealnie ukazuje wyniki badań naukowców, nie zbacza z tematu, podaje dokładne dane (wiek badanych, lata w których zostały przeprowadzone ankiety, różnice płci). Pani psycholog uświadamia czytelnikowi, że naprawdę samotność w starości zależy od płci człowieka, od jego dokładnego wieku, od sytuacji życiowej w jakiej się znajduje (charakter dynamiczny). Ukazuje również, że samotność może doprowadzić do najgorszego – ludzie w takim stadium psychicznym wpadają w depresję, a nawet pragną zakończyć swoje życie. Warto więc, rozejrzeć się wokół siebie, zwrócić uwagę na bliskich, rodziców, dziadków, zapobiec jakoś temu przykremu zjawisku.

  2. Artykuł jest bardzo ciekawy i odpowiada na pytania, które według niektórych osób mogą być tematem tabu. Wiele osób boi się rozmawiać na temat starości bądź poczucia osamotnienia. Autorka tekstu wyjaśnia dość sprecyzowanie co według niej oznacza starość i samotność. Analiza badań, którą przeprowadziła autorka tekstu “Samotna Starość” – Dominika Klimek, w bardzo dokładny, i miły w odbiorze sposób przedstawia nam – odbiorcom wyniki badań dotyczących samotnej starości. W swoim artykule, autorka używa prostego języka, nie jest on nacechowany stwierdzeniami naukowymi, z którymi przeciętny odbiorca mógłby mieć problem w odczycie i zrozumieniu. Autorce udało się zrealizować kwestie dotyczące Szwedzkich badaczy oraz, w adekwatny sposób poruszyła tematykę samotności osób w podeszłym wieku. Głównym celem badania Szwedzkich naukowców było zbadanie, w jakim stopniu starsze osoby (kobiety jak i mężczyźni) w wieku 70+ zgłaszają poczucie osamotnienia, ze szczególnym uwzględnieniem:
    (a) zmian w zgłaszanej samotności w miarę starzenia się ludzi,
    (b) jakie czynniki mogą przewidzieć samotność.
    Badanie, które zostało przygotowane przez Zespół szwedzkich naukowców (Lena Dahlberg, Lars Anderssonc , Kevin J. McKeeb i Carin Lennartsson) było dość proste, chociaż autorka tekstu nie sprecyzowała go na szerszą skalę. Mianowicie, w okresie 2004 – 2011 została wśród osób starszych przeprowadzona ankieta. Wyniki zmienności zbadano w trzech logistycznych modelach regresji: próba całkowita, kobiety i mężczyźni. Zmienne w modelach obejmowały: płeć, wiek, wykształcenie, problemy z mobilnością, depresję, wdowieństwo i kontakty społeczne. Wyniki, które przedstawiła autorka w swoim streszczeniu, pokrywały się z informacjami, które zostały zawarte w artykule naukowym (źródłowym). Wyniki pokazały ogólny wzrost poczucia samotności wraz z wiekiem i zdecydowaną przewagą liczby kobiet nad mężczyznami wśród osób które odczuwają samotność. Jednak to poczucie było zmienne, i dynamiczne. Ponadto, autorka bardzo dobrze ujęła fakt iż depresja, niedawne owodnienie – były czynnikami poczucia samotności u kobiet. U mężczyzn czynnikami, które pozwalały odczuć samotność okazał się niski poziom i ograniczenie kontaktów społecznych.
    Podsumowując, autorka bardzo dobrze ujęła pojęcie samotności w zależności od płci. Wyniki dowiodły iż płeć odgrywa znacząca rolę w pojęciu osamotnienia. Różne czynniki wpływają na odczucie osamotnienia, chociaż są i czynniki, które wywołują poczucie samotności zarówno u mężczyzn jak i u kobiet (np. pogarszająca się depresja i niedawne owdowienie). Osobiście, artykuł bardzo mi się spodobał i uważam że autorka przytoczyła w swojej wypowiedzi najważniejsze aspekty, chociaż moim zdaniem największym minusem był brak konkretów i zbyt słabe sprecyzowanie badania oraz jego szczegółowych wyników i przebiegu. Po przeczytaniu artykuły i wyników badań należy wziąć sobie wiele rad do serca i starać się przeciwdziałać w walce z samotnością.

  3. Powyższa analiza badania dotyczącego samotnej starości jest przyjemna i łatwa w odbiorze. Autorce udało się z powodzeniem poruszyć wszystkie najważniejsze cele oraz wyniki szwedzkich badaczy. Należy jednak zwrócić uwagę na pewne kwestie, które zostały w tekście pominięte, albo nie do końca poprawnie zinterpretowane. Mam nadzieję, że mój komentarz pozwoli czytelnikom lepiej zrozumieć przeprowadzone badanie oraz pozwoli im na jego lepszą interpetację.
    Na początku odniosę się do dwóch kluczowych pytań, na których opierało się badanie. Według Autorki, są one następujące: „czy i jakie zmiany w poczuciu osamotnienia zachodzą wraz z wiekiem oraz jakie są czynniki, dzięki którym można przewidzieć poczucie samotności”. Natomiast, według autorów badania, najważniejsze postawione przez nich pytania również dotyczą tego, czy badane czynniki różnią się u kobiet i mężczyzn. Oczywiście ta kwestia nie została zupełnie pominięta przez Autorkę, aczkolwiek zdecydowanie różnice zależne od płci były w tym badaniu kluczowe i powinny one być uwzględnione właśnie jako jedne z najważniejszych celów obserwacji.
    W artykule niestety brakowało również dokładnego opisu tego, w jaki sposób zostało przeprowadzone badanie. Dokładna analiza osób badanych została przeprowadzona dwa razy, w roku 2004 oraz 7 lat później. Na początku badani odpowiadali na zadawane im pytania telefonicznie. Rozmowy te dotyczyły ich obenego poziomu samotności, sprawności ruchowej, smutku, chorób oraz statusu małżeńskiego. Z kolei poziom aktywności społecznej był oceniany na podstawie tego, jak często badani odwiedzali swoich bliskich oraz ilości sprawianych im odwiedzin. Warto zauważyć, że kolejne badania były przeprowadzone w zupełnie inny sposób, a mianowicie zostały odbyte osobiste rozmowy z ankietowanymi. Często zdarzało się, że niezbędnym było przepytanie bliskiego albo opiekuna, gdyż badane osoby starsze mogły być już fizycznie niezdolne do samodzielnego zaangażowania w wywiad. Końcowe wyniki biorą pod uwagę nieco ponad 11 % takich sytuacji. Ten fakt warto wziąć pod uwagę, gdyż jak wiadomo, odpowiedzi udzielone przez osobę bliską mogą się różnić od tych prawdziwych (szczególnie te dotyczące poziomu samotności badanej osoby).
    Autorka w swoim artykule słusznie uwzględniła trzy bardzo ważne wnioski wyciągnięte z tych wieloletnich badań. Między innymi dowiedzieliśmy się, że zjawisko samotności ma charakter dynamiczny, co jest jednym z najbardziej fascynujących konkluzji. Rzeczywiście, w ogólnej populacji poczucie samotności rośnie wraz z wiekiem. Natomiast ten wzór może wyglądać zupełnie inaczej, jeśli brane są pod uwagę pojedyncze jednostki. Nie zaszkodziłoby również wspomnieć, że więcej niż połowa badanych, która doświadczała samotności w 2004 roku, po upływie siedmiu lat już jej nie odczuwała, i właśnie bazując na tych danych możemy sobie pozwolić na wyciągnięcie tego wniosku. Drugie podsumowanie badania głosi o tym, że kobiety częściej odczuwają samotność od mężczyzn. Mimo, że dowiadujemy się o tym fakcie czytając powyższy artykuł, brakuje w nim dokładniejszej interpetacji tego wniosku. Istnieje wiele dowodów na to, że średnio kobiety żyją dłużej od mężczyzn, a przez to są też one bardziej podatne na doświadczenie śmierci osób im bliskich i jednocześnie częściej popadają w samotność i związaną z nią depresję. Na koniec pogratuluję Autorce bardzo precyzyjnego omówienia różnych czynników, które wpływają na samotność zależnie od płci. Jest to kolejne ważne odkrycie i cieszę się, że nie zostało ono pominięte w powyższej intepretacji badania.

  4. Aby osoba starsza nie była samotna, dobrze jest oddać taką osobę do domu opieki, ja np. oddałem bliską osobę do domu opieki Promy w miejsc. Unierzyż – prywatny dom opieki z fachową opieką 24h – genialne rozwiązanie dla ludzi normalnie pracujących, bo jak taka starsza schorowana osoba ma całymi dniami sama leżeć i kwiczeć to chyba jednak lepiej ją powierzyć specjalistom, bo oprócz opieki w tym domu, można liczyć na genialne dania dostarczane przez catering dietetyczny.

Comments are closed.

Related Posts
Czytaj dalej

Inteligencja z ciała

Niezależnie od mody na polityczną poprawność, osoby z nadwagą walczą ze stygmatem lenistwa. Otyłość jest kojarzona z niezdyscyplinowaniem i żarłocznością. Psycholodzy z Rice University, próbują ustalić czy jest to rezultat porównań do nierealistycznych standardów współczesnego piękna.
Czytaj dalej

Mit Mehrabiana

Albert Mehrabian to emerytowany profesor psychologii Uniwersytetu Kalifornijskiego. W latach 60 jako młody doktor zafascynowany był komunikacją międzyludzką…