Seksizm szkodzi nie tylko kobietom

Trzy dni temu Rada Europy przyjęła międzynarodową definicję seksizmu. Według niej seksizm to “każde działanie, gest, wizualna reprezentacja, wypowiedź ustna lub pisemna, praktyka lub postępowanie oparte na przekonaniu, że osoba lub grupa osób jest gorsza z powodu swojej płci, występujące w sferze publicznej lub prywatnej, online i offline”. Jak widać, definicja ta nie określa płci osoby będącej obiektem seksizmu. O seksizmie mówi się najczęściej w kontekście seksizmu wobec kobiet, psychologowie społeczni zwracają jednak uwagę, że ofiarami seksizmu bywają także mężczyźni.

Peter Glick i Susan Fiske (1999) opisali postawę wobec mężczyzn, będącą lustrzanym odbiciem seksizmu ambiwalentnego wobec kobiet, o którym więcej napisałam w tym artykule. Seksizm ambiwalentny wobec mężczyzn, podobnie, jak seksizm ambiwalentny wobec kobiet, składa się z dwóch komponentów- seksizmu wrogiego, opartego na jawnie wrogich przekonaniach na temat mężczyzn, oraz seksizmu dobrotliwego, opartego na przekonaniach wynikających z dobrych intencji. Na seksizm wrogi wobec mężczyzn składają się: resentyment wobec paternalizmu (negatywne przekonania na temat mężczyzn), wynikające z ich wyższego statusu społecznego, kompensacyjne różnicowanie płci (negatywne stereotypy na temat mężczyzn), które pozwalają kobietom uważać się za lepsze od nich i heteroseksualna wrogość – przekonania na temat męskiej agresji seksualnej i skłonności do dominacji w bliskich relacjach z kobietami. Na seksizm dobrotliwy wobec mężczyzn składają się: maternalizm (postrzeganie mężczyzn jako bezradnych i wymagających kobiecej opieki), uzupełniające różnicowanie płci (przekonanie, że mężczyźni zasługują na wyższy status), oraz heteroseksualne przyciąganie – przekonanie, że związek z mężczyzną to niezbędny warunek spełnienia życiowego kobiety.

Amerykańskie badaczki, Brenda Russell i Debra Oswald, postanowiły sprawdzić, czy seksizm (zarówno wobec kobiet, jak i wobec mężczyzn), pozwala przewidzieć postawy wobec molestowania seksualnego mężczyzn. O molestowaniu seksualnym najczęściej mówi się w kontekście kobiet doświadczających go, gdyż skala zjawiska jest ogromna – według fundacji Ster (Grabowska, Rawłuszko, 2016) aż 87,6% polskich kobiet doświadczyło molestowania seksualnego, odkąd skończyło 15 lat. Badania jednak wskazują, że mężczyźni również padają ofiarą tego zjawiska – według McLaughlin, Uggena i Blackstone (2012) ponad 30% mężczyzn doświadczyło molestowania w miejscu pracy. Najbardziej narażeni są mężczyźni pracujący w środowisku zdominowanym przez mężczyzn.

Aby sprawdzić, czy istnieje powiązanie między seksizmem a postawami wobec molestowania seksualnego mężczyzn, badaczki poprosiły 457 studentów o wypełnienie kwestionariusza mierzącego poziom tolerancji wobec molestowania seksualnego mężczyzn. Na ową tolerancję składa się utożsamianie molestowania seksualnego z flirtem oraz przekonanie, że molestowanie tak naprawdę nie jest problemem dla mężczyzn. Studenci wypełnili również kwestionariusze mierzące akceptację mitów na temat molestowania seksualnego kobiet (takich, jak np. Kobiety, które twierdzą, że były molestowane seksualnie, z reguły przesadzają.), seksizm ambiwalentny (zarówno wobec kobiet, jak i wobec mężczyzn) oraz seksizm nowoczesny. Ten ostatni rodzaj seksizmu został opisany przez Janet Swim (Swim, i in., 1995), która zaobserwowała, że niektóre uprzedzenia wobec kobiet nie są już akceptowane społecznie, co sprawia, że współczesny seksizm przybiera bardziej subtelne formy. Seksizm nowoczesny opiera się na przekonaniu, że dyskryminacja kobiet nie jest już problemem, że osoby działające na rzecz praw kobiet są zbyt wymagające oraz na negatywnej postawie wobec działań mających na celu walkę z dyskryminacją kobiet.

Mężczyźni mieli wyższy wskaźnik tolerancji wobec molestowania seksualnego (zarówno kobiet, jak i mężczyzn) oraz wszystkich form seksizmu, z wyjątkiem seksizmu wrogiego wobec mężczyzn. Okazało się, że tolerancja dla molestowania seksualnego mężczyzn jest powiązana ze wszystkimi formami seksizmu, oprócz seksizmu dobrotliwego wobec kobiet. Seksizm wrogi wobec kobiet pozwala najlepiej przewidzieć tolerancję dla molestowania seksualnego mężczyzn. Okazało się także, że seksizm pozwala natomiast lepiej przewidzieć postawy wobec molestowania seksualnego mężczyzn lepiej, niż płeć oraz niż doświadczenie molestowania seksualnego. Wyniki badania pokazują zatem, że tolerancja dla molestowania seksualnego kobiet i molestowania seksualnego mężczyzn mają wspólną podstawę, jaką jest seksizm. W przyszłości warto byłoby zbadać także powiązanie tolerancji dla molestowania seksualnego mężczyzn z innymi postawami społecznymi, np orientacją na dominację społeczną (przekonaniem, że nierówności są nieodzowną częścią życia w społeczeństwie i w związku z tym nie ma sensu próbować z nimi walczyć). Russell i Oswald podkreślają, że tradycyjny wzorzec męskości, oparty na sile i dominacji, może sprawiać, że mężczyźni obawiają się zgłaszać molestowanie. Jak można wywnioskować z badania, seksizm jest szkodliwy nie tylko dla kobiet, ale także dla mężczyzn. Jest to kolejny argument za tym, że warto mieć na uwadze jego skutki i reagować, gdy ma on miejsce w bliskim otoczeniu.

Więcej informacji:
(C) Zdjęcie by unsplash.com
Glick, P., Fiske, S. T., (1999). The ambivalence toward men inventory: Differentiating Hostile and Benevolent Beliefs About Men. Psychology of Women Quarterly, 23, 519-536.

Grabowska, M., Rawłuszko, M. (2016). Powszechność i trwałość przemocy seksualnej wobec kobiet: wyzwania metodologiczne i wyniki badań ankietowych. W: M. Grabowska, A. Grzybek, (red.), Przełamać tabu. Raport o przemocy seksualnej (s. 11-76). Warszawa: Fundacja Ster.

McLaughlin, H., Uggen, C., & Blackstone, A. (2012). Sexual Harassment, Workplace Authority, and the Paradox of Power. American Sociological Review, 77(4), 625–647.

Rada Europy przyjęła pierwszą międzynarodową definicję seksizmu. (2019, March 30). Gazeta Prawna.

Russell, B. L., Oswald, D. (2016). When sexism cuts both ways: Predictors of tolerance of sexual harassment of men. Men and Masculinities, 19(5), 524-544.

Swim, J. K., Aikin, K. J., Hall, W. S., Hunter, B. A. (1995). Sexism and Racism: Old-Fashioned and Modern Prejudices. Journal of Personality and Social Psychology, 68(2), 199-214.

Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
Related Posts
Czytaj dalej

Polityczne IQ

Jaki jest związek inteligencji z poglądami politycznymi? Czy wyższy iloraz inteligencji cechuje zwolenników prawicy, czy lewicy? Na te…
Czytaj dalej

Ciepło zbliża

Znasz kogoś kto jest oziębły i zdystansowany w stosunku do Ciebie? Może masz szefa, który w relacjach interpersonalnych…