W obliczu zagrożenia religia może odgrywać ważną rolę. Wyznawane przez nas wartości duchowe pozwalają nam poczuć się bezpieczniej, zrozumieć świat i zbudować bliskie więzi z innymi. Czy wiara w naukę może czynić podobne cuda? Zgodnie z wynikami badań psychologów z Oxfordu i Yale stres sprawia, że bardziej wierzymy w dorobek nauki!
Przypomnij sobie ostatni raz, kiedy ważne wydarzenie miało zadecydować o Twoich losach. Może to był trudny egzamin, a może spotkanie biznesowe z nowym klientem? Jakie uczucia towarzyszyły ci w takiej sytuacji i co dodawało ci otuchy? Jeśli jesteś osobą religijną, to pewnie wiara pomogła ci przezwyciężyć lęk w tych decydujących momentach. Jednak jeśli zaprzeczasz istnieniu nadprzyrodzonych mocy, to w co wierzysz w stresujących chwilach?
Miguel Farias wraz z zespołem badaczy postanowili sprawdzić, czy bardziej wierzymy w naukę, gdy musimy stawić czoła zdenerwowaniu i lękowi. W tym celu do udziału w badaniu zaprosili wioślarzy. Część uczestników odpowiadała na pytania w warunkach wysokiego stresu – pół godziny przed regatami, w których startowali. Pozostali uczestniczyli w badaniu podczas treningu. Sportowcy szacowali, do jakiego stopnia zgadzają się ze stwierdzeniami na temat nauki (np. „Wszystkie ludzkie problemy mogą zostać rozwiązane dzięki nauce”).
Wyniki pokazały, że tuż przed startem w ważnych zawodach wioślarze bardziej wierzyli w naukę! Aby sprawdzić wiarygodność tego efektu, badacze przeprowadzili drugi eksperyment. Tym razem połowę badanych studentów i wykładowców poprosili o opisanie przemyśleń związanych z własną śmiercią. Druga połowa uczestników miała w ten sam sposób napisać o bólu podczas wizyty dentystycznej. Następnie mierzono nastrój badanych oraz siłę ich wiary w naukę. Dodatkowo zastosowano również inny wskaźnik – poziom determinizmu naukowego. Wiąże się on ze stopniem, w jakim wierzymy, że zachowanie jest zdeterminowane przez naturę, geny i środowisko, a nie naszą wolę.
Okazało się, że w naukowe odkrycia bardziej wierzyły osoby, które przed chwilą zastanawiały się nad własną śmiercią! Uczestnicy nie różnili się nastrojem, ani poziomem determinizmu naukowego, co potwierdza wiarygodność zaobserwowanego efektu.
(C) Zdjęcie CNBP
Farias, M., Newheiser, A. K., Kahane, G., & de Toledo, Z. (2013). Scientific faith: Belief in science increases in the face of stress and existential anxiety. Journal of Experimental Social Psychology, 49(6), 1210–1213. http://doi.org/10.1016/j.jesp.2013.05.008