Za gorąco na pomaganie

Gdyby ktoś zadał nam pytanie, czy pogoda za oknem wpłynie na naszą pomocność, większość z nas uznałaby to pytanie za idiotyczne. Pogoda ma zmienić moją wrodzoną dobroć? Nigdy w życiu! A jednak…

Czynniki sytuacyjne związane z zewnętrzną aurą wpływają na nas bezsprzecznie. Można by rzecz, że psychologicznie dostrajamy się do aktualnych warunków klimatycznych – smucimy się gdy szaro na dworze i mamy lepszy nastrój, gdy świeci słońce. Potwierdzają to zresztą dane empiryczne. Jednak niewiele jest badań, które ukazywałyby moderującą rolę środowiska na faktyczne zachowanie człowieka.

Liuba Belkin z Lehigh University wraz z Maryam Kouchaki z Kellogg School of Management zademonstrowały w kilku zgrabnych badaniach, w jaki sposób temperatura otoczenia kształtuje naszą pomocność. Pierwsze badanie opierało się na analizie danych archiwalnych. Badaczki dotarły do danych, które rejestrowały zachowanie sprzedawców w sieci sklepów w Moskwie na przestrzeni kilku lat. Aby porównać zachowania w różnych temperaturach, wybrały dane z jednego miesiąca 2010 roku, gdy w Moskwie panował wyjątkowy upał (średnia temperatura w tym okresie wynosiła 34,2 stopnie Celsjusza) oraz dane z roku kolejnego, gdy temperatura w tym samym okresie nie odbiegała od normy (średnia wyniosła 26,2 stopnia). Porównanie pokazało, że w okresie upału, sprzedawczynie były mniej chętne do pomocy klientom – rzadziej pytały czy mogą w czymś pomóc, z mniejszą intensywnością słuchały klientek i mniej angażowały się w proces sprzedaży. Co interesujące, upał nie wpływał na inne zmienne, takie jak na przykład czystość sklepów.

Kolejne badania (już eksperymentalne) pozwoliły na zidentyfikowanie mechanizmu, który kryje się za zaobserwowaną zależnością. Samo wyobrażenie sobie wysokiej temperatury (Badanie 2) lub też przebywanie w pomieszczeniu o temperaturze ok. 26 stopni Celsjusza (Badanie 3) zwiększało deklarowany poziom zmęczenia badanych i redukowało odczuwanie pozytywnych emocji, które to dwa czynniki zmniejszały z kolei angażowanie się w zachowania pomocne przewidziane w obu eksperymentach.

Autorki podsumowują, że uzyskane przez nie wyniki wspierają hipotezę oszczędzania zasobów. Zgodnie z nią, człowiek jest motywowany do ekonomicznego rozdzielania własnych zasobów poznawczych i energetycznych po to, aby zabezpieczyć się przed ich brakiem w nowej sytuacji. Odczuwane zmęczenie jest sygnałem dla organizmu, że zasoby się kończą, co skutkuje ograniczaniem takich zachowań, które ograniczyć można – na przykład zachowań prospołecznych.

 

Więcej informacji:
Belkin, L. Y., Kouchaki, M. (2017). Too hot to help! Exploring the impact of ambient temperature on helping. European Journal of Social Psychology, 47, 525–538.

Zdjęcie (C) unsplash.com

Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
2 comments
  1. Artykuł jest bardzo interesujący, zarówno wstęp jak i rozwinięcie jest bardzo dynamiczne, dzięki czemu artykuł skupia w pełni uwagę czytelnika. Autorka napisała streszczenie klarownie oraz w sposób, który pozwala każdemu na zrozumienie treści artykułu. W swojej pracy, Pani Aleksandra Szymków, wyjaśniła zgłębiane przez nią zjawisko i skupiła się na przykładach badań potwierdzających tezę iż wysoka temperatura ogranicza zachowania mające na celu niesienie pomocy innym. Jednocześnie, autorka tekstu, nie wspomniała o wcześniejszych badaniach, które udowadniały, pozytywny związek pomiędzy wysoką temperaturą, a zachowaniami prospołecznymi, typu altruizm. Za przykład można podać badanie mające na celu ustalić czy wyższe temperatury wiążą się z mniej lub bardziej prospołeczną reakcją. W różnych temperaturach otoczenia uczestnicy wzięli udział w badaniu “oceny produktu”; gorących lub zimnych terapeutycznych opakowań żelowych. Pod koniec badania każdy uczestnik mógł wybrać pomiędzy wzięciem nagrody dla siebie (opcja egoistczna) lub przekazaniem nagrody komuś innemu (opcja prospołeczna). Temperatura opakowań nie miała wpływu na wybory dokonywane przez ludzi. Po zakończeniu badań stwierdzono niewielką zależność między temperaturą otoczenia w czasie badania i tym, czy uczestnik odpowiedział na nie prospołecznie, czy też nie; w miarę wzrostu temperatury uczestnicy częściej wybierali wariant prospołeczny. Jednak dalsza analiza sugeruje, że to stwierdzenie należy uznać za niejednoznaczne, i jest zalecana ostrożność wobec tych wyników. Dopiero późniejsze badania wskazywały odwrotny efekt. Co więcej autorka skupiła się jedynie na związku pomiędzy wysoką temperaturą, a ograniczeniem działań mających na celu niesienie pomocy innym, natomiast nie opisała wpływu wysokiej temperatury na wzrost zachowań antyspołecznych, między innymi wzrost agresji, co kłóciłoby się z hipotezą oszczędzania zasobów, gdyż zachowania agresywne wymagają dużych pokładów energii. Dodatkowo badania były przeprowadzane w krajach o klimacie umiarkowanym, dlatego warto by je było poszerzyć o kraje z wysoką temperaturą, gdzie ludzie lepiej znoszą wysokie temperatury i być może wyniki badań by się nie potwierdziły.

  2. Bardzo intuicyjne. Zresztą adekwatne do wszystkich przypadków w których występują ograniczone zasoby materialne (spoleczeństwa bogate chętniej przyjmują “uchodźców” niż te “na dorobku”), lub czasu (np. potrzeba szybkiej ewakuacji).

Comments are closed.

Related Posts
Czytaj dalej

Odchudzanie portfela

Uwaga na piosenki grane w restauracjach! Francuscy psychologowie postanowili sprawdzić, czy odtwarzanie w restauracji utworów o prospołecznej treści…