Żarłoczna ofiara

Nietoperze mają niewielu naturalnych wrogów. Oprócz pojedynczych gatunków drapieżnych ptaków nic nie zagraża latającym ssakom… A przynajmniej taka opinia panowała do tej pory wśród zajmujących się nietoperzami specjalistów. Ostatnie obserwacje zajmujących się latającymi ssakami naukowców dowodzą jednak, że czasami ofiara może obrócić się przeciwko drapieżnikowi. Pająki, które stanowią część nietoperzego jadłospisu, zaczęły aktywnie polować na swoich prześladowców.

journal.pone.0058120.g002

Już wcześniej znajdowano martwe nietoperze zaplątane w pajęcze sieci. Do tej pory zakładano, że tak duża ofiara wpadała w pajęczynę przypadkowo, a przyczyną śmierci drapieżników było po prostu wyczerpanie spowodowane gwałtownymi próbami wyswobodzenia się z lepkiej pułapki. Najnowsze obserwacje sugerują jednak, że pająki mogły celowo polować na dużo większe od siebie ssaki.

Naukowcy donoszą o przypadkach, w których pająki polowały na nietoperze, rozpinając sieci na dużej wysokości w pobliżu nietoperzych legowisk. Niektóre gatunki, takie jak Nephila czynią to szczególnie aktywnie: samice tych leśnych pająków o średnicy nawet do 15 centymetrów łączą się w grupy i wspólnie budują olbrzymie sieci o rozpiętości do 1,5 metra i na wysokości do 6 metrów nad ziemią lub wręcz w wylotach jaskiń, tym samym blokując nietoperzom drogę ucieczki. Nephila nie są jedynym gatunkiem budującym olbrzymie sieci; naukowcy podejrzewają, że także inne gatunki budujące tak duże pułapki mogą robić to właśnie pod kątem polowania na nietoperze oraz niewielkie ptaki. Również gatunki pajęczaków niebudujące sieci polują na nietoperze, atakując je przede wszystkim podczas gdy te śpią, lub czając się na dnie jaskiń na młode nietoperze, które czasem odpadają od stropu.

Dlaczego jednak pająki łapią nietoperze? Tak duża ofiara wymaga tkania mocniejszych sieci i nierzadko, jak w przypadku Nephila, łączenia się w duże grupy. Teoria proponowana przez badaczy na wyjaśnienie tego fenomenu, to hipoteza “wyjątkowej dużej ofiary”. Zakłada ona, że chociaż większość ofiar pajęczych ofiar to drobne owady, to jednak większość kalorii czerpią one z dużych ofiar (jak wyjątkowo duże owady, ptaki czy właśnie nietoperze) które jednak wpadają w sieci tylko wyjątkowo. Co ciekawe, z tej teorii wynikałoby, że głównym celem pająków są ssaki, nie owady jak dotychczas sądzono.

Więcej informacji:
Nyffeler M, Knörnschild M (2013) Bat Predation by Spiders. PLoS ONE 8(3): e58120. doi:10.1371/journal.pone.0058120
[button size=small style=square color=gray align=none url=http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0058120]PEŁNY TEKST ARTYKUŁU[/button]
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
One comment
  1. Bardzo ciekawy tytuł ma powyższe streszczenie. Choć krótki jest to bardzo interesujący tekst, który zachęca do zainteresowania się tematem pająków, które żywią się swoimi naturalnymi wrogami, jakimi są nietoperze. Autorzy badań postanowili sprawdzić czy chwytanie i zabijanie nietoperzy przez pająki jest zjawiskiem bardziej powszechnym, niż sądzono dotychczas. Uważam, że brakuje tutaj informacji, jak szeroki zakres badań został poczyniony oraz jakiego charakteru badania to były. Badacze przeprowadzili szerokie badania bibliograficzne, co oznacza, że nie badali oni jakiejś konkretnej grupy nietoperzy i ich zachowań osobiście. Zebrali materiały z różnych źródeł opisujące przypadki nietoperzy, które ginęły w pajęczych sieciach, widziano w sytuacji, gdy pająk interesował się nimi w swojej sieci czy też ich potomstwem po upadku ze sklepienia jaskini, jak również te, których szczątki odnajdywano nadtrawione w sieciach. Natomiast nie odnotowano ani jednego naocznego świadka faktycznego upolowania i skonsumowania ofiary w postaci nietoperza przez pająka. Przeanalizowano 52 zgłoszenia zarówno pod kątem pająków biorących udział w procesie, jak również nietoperzy padających ofiarą (można zażartować, że ofiarą „swojej ofiary”). W wyniku tej analizy stwierdzono, że:
    1. Dominującą grupą nietoperzy chwytających pająki są olbrzymi tkacz z rodzaju Nephila (Nephilidae), które polują również w grupach tkając wspólne sieci.
    2. Większość nietoperzy uwikłanych w pajęczyny to małe gatunki o rozpiętości skrzydeł 10-24 cm i wadze dorosłej 3-8 g.
    3. Osiemdziesiąt pięć procent raportów identyfikujących nietoperze (ok. 30% to przypadki niezidentyfikowane) uwikłane w pajęczyny, odnoszą się do gatunków sklasyfikowanych jako “owadożerne nietoperze”, niekoniecznie „pająkożerne”.
    Oczywiście są to tylko niektóre spostrzeżenia. Zachęcam do zapoznania się z oryginalnym artykułem. Niemniej wysnuto wnioski, że być może pająki polują na nietoperze, natomiast można spierać się, czy wszystkie przypadki odnotowane w tym dokumencie są rzeczywistymi próbami drapieżnictwa, czy też niektóre z nich są po prostu śmiercią przez usidlenie w sieci bez aktywnego udziału pająka (zgony określane jako inne niż drapieżne). We wnioskach badacze podzielili się przemyśleniem, że gdyby nie sugerować się tą przesłanką i próbować sobie odpowiedzieć na pytanie: „Dlaczego pająki to robią?”, można odnieść to do teorii polowania na małe ssaki, ptaki czy duże owady nazywaną polowaniem na „wyjątkowo duże ofiary”, która zakłada, że głównym celem pająków są większe zdobycze, a nie drobne (jak powszechnie się sądzi). Duża ofiara jest źródłem dużo większej ilości kalorii, a tym samym jest dużo bardziej opłacalna energetycznie, co byłoby dość spójne z prawami rządzącymi naturą. W moim odczuciu zabrakło sprostowania na końcu streszczenia, że badania te są niewystarczające do potwierdzenia teorii czy pająki polują na nietoperze, ale są ciekawym kierunkiem do dalszych badań.

Comments are closed.

Related Posts